Ik houd van oude begraafplaatsen. De rust die er heerst, de groen overdekte wandelpaden en oude grafzerken die veel prijsgeven over de mensen die hier in vervlogen tijden leefden. Apeldoorn heeft maar liefst vijf gemeentelijke Begraafplaatsen.
De begraafplaats Soerenseweg is daar niet de oudste van, maar misschien wel de mooiste. Niet voor niets staat deze begraafplaats op de lijst van Rijksmonumenten. Aanvankelijk werd in 1987 alleen de ingangspartij, bestaande uit aula, woning en toegangspoort, als Rijksmonument opgenomen, maar in 2000 werd de begraafplaats in zijn geheel monumentale status.
Eerste graf voor burgemeester van Hasselt
Het grondstuk aan de Soerenseweg werd eind 19e eeuw aangekocht. Tot die tijd lag de belangrijkste begraafplaats aan de Loolaan, waar tegenwoordig schouwburg Orpheus staat. Maar Apeldoorn groeide sterk in handel en industrie, en de gemeente voorzag een groeiende behoefte aan meer ruimte voor graven. En dat moesten vooral betaalbare graven zijn, want een graf aan de Loolaan was eigenlijk alleen voor de adellijke families weggelegd die rondom Apeldoorn ook rijkelijk aanwezig waren. Het Eerste Graf was uiteindelijk in 1897 voor burgemeester Van Hasselt.
De begraafplaats was nog niet eens gereed en zou pas drie jaar later, in 1900, officieel worden geopend. Maar de burgemeester kreeg alvast een mooie plekje nadat hij plotseling aan een hartaanval overleed. Per slot van rekening had hij zelf flink moeten vechten met de gemeenteraad om tegenover hen de kosten voor aankoop en ontwikkeling van het grondstuk te rechtvaardigen.
Afscheidsfotografie: een complete reportage
Even verderop ligt nog een grafzerk die mij eindeloos fascineert. Het is het graf van Augusta Marie Thérèse de Bourbon. Zij was een van de kinderen van Charles-Louis de Bourbon, beter bekend als Charles-Guillaume Naundorff, een Duitse man die beweerde de zoon te zijn van de Franse Zonnekoning, Lodewijk XVI.
Deze zoon, de rechtmatige troonopvolger Lodewijk XVII, overleed namelijk op tienjarige leeftijd in gevangenschap, maar meneer Naundorff verkondigde dat hij deze jongen was en dat hij uit de gevangenis was gered om in Duitsland onder te duiken. Naundorff kwam naar Nederland en maakte hier carrière. Onze koning Willem II geloofde het verhaal over de afkomst van Naundorff, en liet zijn koninklijke status in zijn overlijdensakte opnemen toen hij in Delft stierf.
Ondertussen heeft DNA-onderzoek uitgewezen dat Charles-Guillaume toch gewoon Karl Wilhem was; er werd geen match vastgesteld met de koninklijke De Bourbon-familie. Zijn nageslacht verwerpt dit onderzoek en vecht nog steeds om erkenning. In ieder geval is onze Augusta in Apeldoorn op haar grafsteen vereeuwigd als Princesse de France.
