Het verlies van een dierbare is altijd zwaar. Rouwen in de decembermaand doet daar nog een schepje bovenop. Op tv, in de bladen en ook wanneer je door de winkelstraat loopt, zie je overal reclame waarin de feestdagen centraal staan. Aan de boodschap valt niet te ontkomen, december draait om samenzijn en gezelligheid.
Voor degenen die een geliefde, vriend of familielid moeten missen kan dat hard aankomen. Wanneer je voortdurend gezelligheid om je heen ziet en iedereen voortdurend over kerstplannen praat, confronteert dit des te sterker met het gemis en die stoel die dit jaar bij het kerstdiner leeg zal blijven.
Neem de tijd om te rouwen
Het lijkt een cliché, maar is heel waar: iedereen rouwt op zijn eigen manier en in zijn eigen tijd. Hoe je dat rond de kerstdagen invult is dan ook aan jezelf. Het kan moeilijk zijn te besluiten of je Kerst op dezelfde manier als gebruikelijk viert en daarmee de confrontatie met het gemis aangaat. Misschien zou je liever op vakantie gaan of een heel andere invulling zoeken, maar voelt dat alsof je aan de overleden persoon voorbijgaat.
Als je toch bij familie langsgaat of naar een kerstfeest met vrienden of op het werk, geef dan gerust aan dat je het moeilijk vindt en mogelijk niet de hele avond zult blijven. Wees ook niet bang om door de jaren heen de tijd te nemen die je persoonlijk nodig hebt. De meeste mensen denken dat de eerste kerst en de eerste jaarwisseling het zwaarste zijn, maar in de praktijk zie ik dat het tweede jaar vaak nog harder aankomt. Het eerste jaar na een overlijden is er namelijk nog volop begrip en steun uit de omgeving, terwijl het tweede jaar misschien aanvoelt alsof je weer ‘normaal’ moet doen. En zo snel gaat dat zeker niet altijd, het is helemaal niet vreemd als je nog jarenlang tegen de feestdagen opziet.
Zorg voor elkaar
Diezelfde tip wil ik daarom ook meegeven aan mensen die een rouwende persoon in hun omgeving hebben. Geef hen de tijd en ruimte die zij nodig hebben en respecteer het als dat betekent dat zij misschien een uitnodiging afslaan. Wees er ook van bewust dat het Rouwproces Na De Uitvaart nog vele jaren in beslag kan nemen. Het kan zeker geen kwaad om iemand die dit jaar of in de voorgaande jaren een dierbare is kwijtgeraakt, extra steun te bieden door een lieve boodschap op de kerstkaart te zetten of door even te bellen zodat hij of zij weet dat je klaarstaat met een luisterend oor. Het zijn die kleine uitingen van steun die bijzonder waardevol zijn bij het omgaan met verlies rond de feestdagen.
